De Metagids #12: Splinternet

Gehersenspoeld door propaganda en leugens van staatsmedia wordt in Rusland een alternatieve realiteit gecreëerd

In de dystopische toekomstroman ‘1984’ beschrijft George Orwell een toekomstige maatschappij die gebukt gaat onder een totalitair regime. Het ‘Ministerie van Waarheid’ verdraait en verhult de waarheid voortdurend om de continu veranderende verhaallijn van de machthebbende Partij te onderschrijven. Als de Partij zegt dat ‘een plus een vijf is’, dan past het Ministerie van Waarheid de gehele geschiedenis in de staatsarchieven aan. Met Nieuwspraak krijgen ongewenste begrippen een nieuwe betekenis of worden ze simpelweg geschrapt uit het collectieve geheugen. Doel: de vrijheid van denken ontnemen en het volk muilkorven en monddood maken.

‘De partij zei dat je het bewijs van je ogen en oren moest verwerpen. Het was hun laatste, meest essentiële bevel… en als alle anderen de leugen accepteerden, die de partij oplegde, als alle annalen hetzelfde verhaal vertelden, dan ging de leugen de geschiedenis in en werd het de waarheid.
George Orwell – 1984

Het boek ‘1984’ was fictie, in 2022 is het een voldongen feit. In Rusland mogen inmiddels woorden als  ‘oorlog’, ‘oorlogsverklaring’, ‘invasie’ en ‘aanval’ niet meer gebruikt worden om de inval in Oekraïne te beschrijven. Moskou spreekt zelf van een ‘speciale militaire operatie’. Maak je toch gebruik van de verkeerde woorden, dan loop je het risico, dankzij een nieuwe wet, om voor vijftien jaar de gevangenis in te gaan. De wet geldt ook voor buitenlandse journalisten.

Dit artikel is geschreven door Sander Duivestein en verscheen eerder op