Digitale transformatie is een mentale transformatie in de digitale netwerksamenleving

Wat is nou eigenlijk het fundamentele verschil tussen digitalisering en digitale transformatie? Digitale transformatie gaat over van A naar Anders.

Afgelopen maand was ik te gast bij De Technoloog, de podcast van BNR over technologische ontwikkelingen en de impact op onze samenleving waar ik een mooi gesprek had met Herbert Blankesteijn en Ben van der Burg over digitale transformatie.

Het blijft een uitdaging om in een uur uit te leggen wat digitale transformatie nu precies is, zeker als de interviewers al een beeld hebben waar het over zou moeten gaan.

Optimaliseren vs anders organiseren

Toch hoop ik dat het voor de luisteraar duidelijk is geworden dat er in mijn optiek een fundamenteel verschil bestaat tussen digitalisering en digitale transformatie. Dat digitalisering vooral gaat over optimalisering van het bestaande en dat digitale transformatie gaat over het anders organiseren en in voorkomende gevallen over een ander businessmodel. Dat digitalisering of digitale transitie gaat over van A naar B en dat digitale transformatie gaat over van A naar Anders.

Beiden vragen derhalve dan ook een fundamenteel andere aanpak. De eerste is in feite een technisch project met een concreet einddoel waarbij je kunt sturen op tijd, geld en kwaliteit. De tweede is een leerproces in een complexe en onvoorspelbare context waarbij het vooral gaat over de kunst om van richting te veranderen. En ja, daar speelt digitale technologie een belangrijke rol in, maar het gaat daarbij vooral over het kunnen loslaten van het bestaande, vaak niet meer werkende systeem om ruimte te creëren voor een nieuw systeem. Een systemische verandering waarbij ik liever spreek over een mentale transformatie in een digitale netwerksamenleving.

En nee, daar heb ik geen concreet stappenplan voor en nee, ik kan je ook niet vertellen wat het je morgen precies oplevert. En toch is het voor alle organisaties van groot belang om na te denken over hoe zich te verhouden tot de digitale transformatie van de samenleving en daar nu ook al stappen in te zetten. En die stappen gaan niet alleen over technologische ontwikkelingen, die stappen gaan vooral over wat de digitale netwerksamenleving nu van ons als mens vraagt.

Op mijn persoonlijke blog heb ik ter illustratie een concreet voorbeeld geschetst over de transformatie van zorg naar gezondheid. Voor hier op Marketingfacts is het wellicht interessanter om een concreet voorbeeld uit de commerciële sector te beschrijven. Een eenvoudig voorbeeld van een transformatie is de case van Expedia uit het boek Upstream van Dan Heath.

Dit artikel is geschreven door Marco Derksen en is in zijn geheel te lezen op Marketingfacts.