Geheimen uit het Romeinse Rijk: marketingstrategieën die nu nog steeds werken

  Rome, het bruisende hart van een rijk dat zich uitstrekte van Engeland tot Egypte. Een plek waar gladiatoren vochten voor roem, aquaducten zorgden voor stromend water, en marketeers… tja, geen TikTok of CRM-tools hadden. Toch waren ze verrassend creatief in hun marketingaanpak. Ehm, marketingaanpak? Ja, je leest het goed: de fundamenten van ons marketingvak hebben we deels te danken aan die oude slimmeriken uit Rome. Maar hoe deden ze dat dan zonder e-mailfunnels en LinkedIn? Simpel: dankzij briljante strategieën, sterke verhalen én een vleugje theatrale flair. Ontdek in dit artikel hoe ze dat flikten en wat wij daar anno 2025 van kunnen leren.

Deze column is geschreven door Wing Cheung, bestuurslid van de NIMA B2B Community en schrijver van het hoofdstuk B2B-marketing in het NIMA Jaarboek 2025. Wing verzorgt op 21 mei de NIMA Masterclass B2B-marketing met minimale middelen, maximale impact waarin je leert hoe je met slimme contentstrategieën, budgetvriendelijke tools en AI-hacks maximale impact creëert zonder een groot team of marketingbudget. Columns en gast-postings op Nima.nl vertegenwoordigen de mening van aangesloten leden.

Romeinse marktmarketing

Schreeuwende handelaren, flarden van geurige kruiden en vooral een hoop volk: een bruisende Romeinse marktplaats, of ook wel Forum Romanum, is vast niet zo moeilijk voor te stellen. Hier kwamen mensen samen om handel te drijven, roddels uit te wisselen en bovenal om reclame te maken. Geen schreeuwende reclamespotjes, maar live schreeuwende marktkraamhouders die hun producten aanprezen. Want een visverkoper met een grote mond kreeg altijd meer aandacht. En buiten het schreeuwen om wisten die handelaren óók heel goed hoe ze een verkooppraatje moesten houden hoor. De kunst van het overtuigen zat er al goed in. Zij wisten toen al dat je één kans krijgt om een voorbijganger te overtuigen: net zoals een landingspagina vandaag de dag. Oftewel: goede storytelling doet uiteindelijk al het werk, in welke vorm je het ook giet. Jouw product wordt pas memorabel als je verhaal blijft hangen. Gelukkig hoef je tegenwoordig niet op straat te gaan schreeuwen om aandacht te krijgen, maar zijn er volop mogelijkheden om je koopwaar aan te prijzen via online ‘marktplaatsen’. Dat kan letterlijk zijn, zoals Marktplaats en Etsy, of figuurlijk, zoals social media en je website.  

Geruchten als groeistrategie

Mond-tot-mondreclame was niet alleen een strategie, maar ook een levensstijl. Een slechte recensie? Die ging als een lopend vuurtje rond. Trustpilot of Google Reviews waren er waarschijnlijk niets bij. Maar ook als een visverkoper een extra verse vangst had gescoord, dan wist de hele stad het onmiddellijk: klanten vertelden het door aan vrienden, buren en familie. Eigenlijk is dat niet veel veranderd door de geschiedenis heen. Ook anno nu is het nog steeds essentieel om ambassadeurs van je huidige klanten te maken.  

Romeinse zuilen als reclamezuilen

Visuele herkenbaarheid en promotie waren toen al net zo belangrijk als nu. De Romeinen waren dan ook meesters in branding. Ze hadden dan misschien geen billboards of social media, maar ze hadden wél muren. USP’s bijvoorbeeld werden dan ook letterlijk op de muur gesmeerd. Dus wat deed Lucius de olijfoliehandelaar? Een catchy slogan op een muur schilderen: “De beste olijfolie komt van Lucius: als je minder wilt betalen, dan krijg je ook minder kwaliteit.” Het was misschien niet zo briljant als ‘just do it’, maar het werkte. Romeinen hielden eenmaal van een simpele boodschap. Buiten een simpele boodschap, hielden Romeinen ook van een duidelijke boodschap. Dus wat deed een schoenmaker aan visuele promotie? Grote kans dat er een toffe sandaal op z’n gevel stond. En bij iedere kroeg prijkte er een afbeelding van een wijnkaraf op de deur. Duidelijker kan het niet, toch? Oftewel: geen gedoe met ingewikkelde Instagram Stories of perfecte Canva-plaatjes, maar gewoon simpel, duidelijk en herkenbaar. Zó deden ze dat.  

Sponsoring: brood en spelen

Van gladiatorengevechten en wagenrennen tot theater: sponsors lieten graag zien hoe gul ze wel niet waren. Niet vanwege altruïstische motieven natuurlijk, maar om invloed te kopen en hun naam te laten rondjoelen. Romeinen waren namelijk gek op show en spektakel. Dus slimme ondernemers en rijke patriciërs speelden daar gretig op in. Zo kregen toeschouwers bij grote gladiatorengevechten soms gratis samples van snacks of wijn. En wie zegt nou nee tegen gratis goodies? Uiteraard werden de sponsors ook subtiel genoemd: “Dit bloedbad wordt mede mogelijk gemaakt door de olijfolie van Lucius!” Het publiek joelde, at brood met Lucius zijn olijfolie en onthield de naam.  

Een sterk merk opbouwen met bloed, zweet en branding

Politieke leiders organiseerden soms gigantische evenementen met gladiatorengevechten en lekker eten. En dat allemaal met gratis toegang. Een perfecte mix van de ultieme klantervaring en versterking van merkloyaliteit. Met andere woorden: het was een slimme manier om meer stemmen te winnen bij de volgende verkiezingen. En in die zin waren die politici eigenlijk ook de allereerste event-marketeers: gratis tickets, een hoge opkomst, en een publiek dat naar huis ging met een buik vol brood en een hoofd vol propaganda.  

Augustus en zijn Instagramfilter

Ook specifiek de keizers zelf waren een kei in propaganda. Neem bijvoorbeeld Augustus, de eerste keizer van het Romeinse Rijk. Hij wist heel goed dat imago alles is en liet zodoende zijn ‘perfecte’ imago in marmer beitelen. Een soort Romeins Instagramfilter dus. Daarnaast schilderde Augustus zichzelf af als een goddelijke leider en als de brenger van vrede en welvaart. Dus standbeelden, munten, gedichten en noem het maar op: alles straalde ‘team Augustus’ uit. De boodschap werd op die manier constant herhaald, totdat het hele volk het als waarheid aannam. Klinkt deze beïnvloedingstactiek je bekend in de oren? Romeinse propaganda is wat dat betreft gewoon contentmarketing in toga.  

Influencers met dodelijke invloed

Als jouw idool of rolmodel een bepaald kledingmerk aanprijst, dan zul jij absoluut ook interesse krijgen in dat merk. Dat is de kracht van influencing. Maar dit marketingprincipe is zo oud als Rome: een geliefde generaal kon zijn triomftocht stiekem sponsoren door uniformen te dragen van een succesvolle stoffenhandelaar. En als een populaire dichter een nieuw merk wijn aanprees in zijn gedichten, dan steeg de verkoop van die wijn explosief. En wat dacht je van gladiatoren? Zij waren dé beroemdheden van die tijd, zoals filmsterren nu. Hun populariteit werd dan ook slim ingezet door ondernemers. Zo kon een pottenbakker bijvoorbeeld claimen dat zijn servies de favoriet was van Spartacus. En daar was geen bewijs voor nodig, alleen een goed verhaal. Net zoals de hedendaagse influencer marketing draaide het ook toen om geloofwaardigheid óf de illusie ervan.  

Wat wij van Romeinse marketeers mogen leren

De moraal van dit Romeinse marketingverhaal? Laat je niet gek maken door de nieuwste tools en trends. Marketing draait om menselijke verbinding, en niet om de technologie eromheen. Als Lucius zijn olijfolie verkocht zonder Facebook en data-analyses, dan kun jij dat ook! En dat doe je door middel van een goed verhaal, waardevolle klantrelaties én een duidelijk doel. De basics van marketing blijven daarmee hetzelfde, in welke eeuw je ook leeft. De vraag is dus: bouw jij aan een blijvend sterk merk, of aan een tijdelijk hip bouwwerk?