Het menselijke brein is een merkwaardig ding. Neem bijvoorbeeld het ‘Florida-effect’. Een beroemd psychologisch experiment laat zien dat als je mensen een puzzeltje laat oplossen waarin woorden voorkwamen die worden geassocieerd met oudere mensen, zoals ‘Florida’, ‘oud’, en ‘grijs’, deze mensen langzamer gingen lopen. Bizar!
Maar wie dit experiment, dat in zo’n beetje alle studieboeken sociale psychologie staat beschreven, herhaalt, heeft grote kans géén langzamer lopende proefpersonen te vinden. Verschillende onderzoekers hebben dit namelijk geprobeerd; sommigen vonden het effect wel—maar alleen onder zeer specifieke omstandigheden—anderen vinden het effect helemaal niet.
Crisis
Bovenstaand verhaal is geen losse flodder, want de lijst van niet-replicerende studies blijkt lang. Kunt u het experiment nog herinneren waarin shoppers niet meer konden kiezen als het assortiment jammetjes te groot was? Staat ook op deze lijst. De beroemde priming experimenten die onze eigen Ap Dijksterhuis in Het slimme onbewuste beschrijft? Ook lastig te repliceren, zo blijkt…
Recentelijk heeft een team van 250 wetenschappers 100 wetenschappelijke studies uit drie gerenommeerde psychologie tijdschriften opnieuw gedaan. In slechts 39 van de 100 onderzoeken waren dezelfde conclusies geoorloofd als bij het originele onderzoek. De omvang van de gevonden effecten was bovendien gemiddeld de helft van de originele studies…
De geloofwaardigheid van de sociale wetenschappen had na de frauduleuze praktijken van Diederik Stapel al een flinke dreun gekregen. Maar het besef dat veel van de gedocumenteerde ‘kennis’ niet opnieuw geproduceerd kan worden heeft geleid tot een nieuwe crisis.
Realiseer je dat we het hebben over een vakgebied waarbinnen de methodologische, statische en procesmatige criteria strak zijn geformaliseerd. Hoe zit dat dan bij de zoektocht naar kennis in onze eigen vakgebied waar we het doorgaans een stuk minder nauw nemen met de methodologische zuiverheid?
Doorlezen? Bron en volledige blogpost op LinkedIn: Robert van Ossenbruggen, Consultant & trainer evidence based marketing